Trên đường đi sẽ có lúc chúng ta gặp phải trường hợp xe trục trặc giữa đường, và đường cao tốc thường có 1 làn phía bên phải ngoài cùng dành cho xe dừng đỗ khi gặp sự cố, dành cho xe ưu tiên khẩn cấp như cấp cứ, cứu hỏa, công an, quân sự… Vậy làn này có được dừng đỗ không?
Làn đường khẩn cấp này là làn đường được vẽ kẻ liền phía ngoài cùng dùng làm cho việc đỗ xe khi xe hỏng hóc, hỏng động cơ, hết xăng, thay lốp,.. hoặc tài xế có vấn đề về sức khỏe không thể lái xe được. Làn này chỉ để dừng đỗ vào việc khẩn cấp, và tuyệt đối không được lái xe chạy trong làn đường này, hoặc khi dừng đỗ không đúng quy định, không đúng mục đích khẩn cấp.
Danh mục bài viết
Làn đường khẩn cấp trên cao tốc được hiểu thế nào?
Làn dừng khẩn cấp là làn đường nằm sát lề đường bên tay phải trên đường cao tốc (theo luật Việt Nam). Theo Quy chuẩn 41/2016 về báo hiệu đường bộ, làn này được cách biệt với các làn xe chạy bằng vạch liền màu trắng.
Đây là làn đường dành cho tài xế dừng, đỗ xe khẩn cấp khi gặp sự cố hoặc những xe ưu tiên như xe quân sự, xe Công an, cấp cứu, cứu hỏa,… di chuyển trong trường hợp khẩn cấp.
Trong trường hợp có làn đường dừng khẩn cấp thì chiều rộng tiêu chuẩn là 3,3 mét, đủ rộng cho một chiếc xe tải lớn mà không phải lấn qua làn đường chính. Đáng chú ý, nó phân biệt với các làn đường chính bằng một vạch sơn liền màu trắng phản quang, nhờ vậy sẽ tạo ra các tiếng rít khi bánh xe đè qua, giúp cảnh báo người lái rằng họ đã đi lệch ra làn đường này.
Thường không có biển báo riêng dành cho làn khẩn cấp, nếu có thì chỉ là biển báo phân loại mặt đường là làn khẩn cấp cứng (hard shoulder) hoặc làn khẩn cấp mềm (soft shoulder). Làn khẩn cấp cứng được trải nhựa hoặc bê tông giống mặt đường chính. Làn khẩn cấp mềm thường là phần lề đường bằng đất, sỏi…
Dừng đỗ ở làn khẩn cấp thế nào cho an toàn khi hỏng xe?
Cần khẳng định rằng, làn dừng khẩn cấp không cho phép các loại xe hoạt động, tuyệt đối không đi vào làn đường khẩn cấp, ngay cả trong trường hợp có tắc đường. Hành động này có thể tồn tại những rủi ro khôn lường như va chạm với xe đang dừng đỗ hoặc cản trở xe của các lực lượng chức năng khi làm nhiệm vụ.
Điểm c, khoản 1, điều 26 Luật Giao thông Đường bộ năm 2008 quy định: "Không được cho xe chạy ở làn dừng xe khẩn cấp và phần lề đường". Việc lái xe cố tình đi vào làn đường này còn có thể bị xử lý nghiêm với mức phạt tiền từ 3-5 triệu đồng theo khoản 5, điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Đồng thời bị tước GPLX từ 2-4 tháng.
Lái xe chỉ được dừng đỗ ở làn dừng khẩn cấp khi xe gặp trục trặc như chết máy, thay lốp,... hoặc tài xế gặp vấn đề về sức khỏe không thể tiếp tục lái xe.
Tuy vậy, trên thực tế ở Việt Nam, việc các lái xe tùy tiện chạy trên làn đường này diễn ra khá phổ biến. Không ít vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra do va chạm giữa phương đang di chuyển với xe đang dừng đỗ trên làn đường này.
Theo các chuyên gia, trong tình huống không may xe bị trục trặc, thủng lốp khi đi trên đường cao tốc, bạn bắt buộc bạn phải đánh xe về sát lề đường bên phải và dừng đỗ trên làn khẩn cấp. Để đảm bảo an toàn, lái xe nên thực hiện một số yêu cầu sau:
Tránh dừng đỗ ở những điểm khuất, đường giao nhau
Đầu tiên, khi gặp tình huống khẩn cấp và muốn dừng lại, tài xế nên nhanh chóng bật đèn cảnh báo nguy hiểm và bắt đầu chuyển làn dần về phía bên phải vào làn khẩn cấp. Điều này là vô cùng cần thiết để báo hiệu cho các xe ở phía sau đang di chuyển với tốc độ cao.
Cần lựa chọn những điểm đỗ xe phù hợp, thông thoáng, dễ quan sát. Tránh đỗ xe ở những điểm khuất, đường giao nhau.
Kéo phanh tay, bật đèn cảnh báo
Khi đã dừng đỗ xe trên đường cao tốc, bắt buộc bạn vẫn phải bật đèn cảnh báo để báo hiệu cho các phương tiện khác phía sau biết để phòng tránh. Đồng thời kéo phanh tay để đảm bảo chiếc xe cố định trên đường.
Di tản hành khách, đặt biển phản quang cảnh báo nguy hiểm
Khi xe ô tô buộc phải dừng, đỗ khẩn cấp trên đường cao tốc vì xảy ra sự cố, nên nhớ di tản hành khách trên xe đến vị trí an toàn, nhằm hạn chế khi xe từ phía sau không để ý mà xảy ra va chạm cũng không gây thiệt hại về người.
Để đảm bảo an toàn nhất và vào ban đêm, bạn nên dùng các vật có khả năng phát sáng như đèn cảnh báo, chóp phản quang,… đặt phía sau đuôi xe khoảng 15-25 mét theo phía mép trái của xe. Những dụng cụ này giúp các xe khác chú ý và sẽ tránh tối đa va chạm xảy ra.
Trong trường hợp không có những vật phản quang, bạn có thể dùng các dụng cụ khác như thùng nước, lốp xe, cành cây,… để cảnh báo. Lưu ý, nhớ cất hoặc để gọn những vật dụng này ngay trước khi xe của bạn di chuyển hoặc được cẩu kéo đi.
Không đứng ở phía sau xe, không cố sửa xe
Trong thời gian sửa chữa hoặc chờ xe cứu hộ đến, tuyệt đối không đứng ở phía sau xe. Điều này rất nguy hiểm khi không may có một xe khác đi với tốc độ cao tiến đến và đâm vào. Các chuyên gia khuyên rằng, trong thời gian này, lái xe và hành khách nên vào chỗ an toàn hoặc đứng ở phía trước của xe.
Khi xe gặp sự cố, tài xế nên tiến hành kiểm tra bao quát để phát hiện ra nguyên nhân gây ra vấn đề. Nếu như nằm trong tầm khả năng, tài xế có thể sửa tạm thời và sau đó đưa xe đến gara gần đó nhất. Nhưng nếu như tình trạng hỏng hóc nghiêm trọng, đừng phí sức và thời gian để sửa trong điều kiện đang ở trên đường cao tốc chứa nhiều nguy cơ gây mất an toàn. Hãy liên lạc với đội cứu hộ ngay lập tức, đặc biệt khi xe gặp sự cố phải dừng, đỗ xe khẩn cấp trên đường cao tốc vào ban đêm.
Nguyên tắc về làn dừng khẩn cấp trên cao tốc
Làn dừng khẩn cấp trên cao tốc là làn ngoài cùng bên phải. Làn dừng khẩn cấp thường hẹp hơn những làn đường khác và tách biệt bằng vạch liền. Làn dừng khẩn cấp trên cao tốc có tác dụng để những xe gặp sự cố tấp vào và đỗ lại để chờ xe cứu hộ, tránh ảnh hưởng đến việc lưu thông những xe khác.
Khi xe gặp tình huống khẩn cấp muốn dừng vào làn khẩn cấp, người lái cần bật đèn cảnh báo nguy hiểm. Tiếp theo quan sát các xe di chuyển phía sau, tuần tự chuyển từng làn một cho đến khi vào làn dừng khẩn cấp. Tuyệt đối không chuyển làn liên tiếp.
Khi đã dừng xe ở làn khẩn cấp, vẫn bật đèn cảnh báo để thông báo các xe khác, nhất là khi lái xe ban đêm. Hãy đánh vô lăng về bên phải để phòng trường hợp có xe khác đâm vào, xe bạn sẽ lao ra ngoài thay vì lao ngược vào cao tốc. Cuối cùng kéo phanh tay. Sau đó liên hệ đến đơn vị cứu hộ gần nhất. Trên đường cao tốc thường có các biển in số điện thoại dịch vụ cứu hộ. Ngoài ra bạn cũng có thể tra cứu số điện thoại dịch vụ cứu hộ của đường cao tốc trên mạng.
Trong trường hợp xe không gặp tình huống khẩn cấp, tuyệt đối không tự ý dừng đỗ ở làn khẩn cấp, không được chạy vào làn khẩn cấp, không vượt xe khác ở làn khẩn cấp…
Các mức phạt khi vi phạm lỗi trên đường cao tốc
Theo quy định tại Điều 5, 6, 8, 9 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ thì mức xử phạt đối với người điều khiển ô tô vi phạm quy tắc giao thông trên đường cao tốc như sau:
Phạt tiền từ 3 – 5 triệu đồng, hình phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 đến 3 tháng với các lỗi sau:
- Lỗi không tuân thủ quy định khi vào hoặc ra cao tốc
- Lỗi dừng xe ở làn dừng xe khẩn cấp hoặc lề đường cao tốc
- Lỗi chuyển làn không đúng nơi quy định hoặc không có tín hiệu báo trước khi chạy trên cao tốc
- Lỗi không tuân thủ quy định khoảng cách an toàn với xe chạy phía trước trên cao tốc
Phạt tiền từ 6 – 8 triệu đồng, hình phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng với các lỗi sau:
- Lỗi dừng đỗ xe trên cao tốc không đúng nơi quy định
- Lỗi không có tín hiệu báo trước khi buộc phải dừng xe, đỗ xe trên cao tốc không đúng nơi quy định
- Lỗi quay đầu xe trên cao tốc
Phạt tiền từ 16 – 18 triệu đồng, hình phạt bổ sung tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 5 đến 7 tháng với các lỗi sau:
- Lỗi đi ngược chiều trên cao tốc (trừ xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định)
- Lỗi đi lùi trên cao tốc (trừ xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định)